Tezy programowe do konferencji i warsztatów w ramach projektu pt. "Fundusze unijne jako instrument kreacji antykryzysowych rozwiązań dla spółdzielczości" w Supraślu.
Tematyka tego spotkania jest kontynuacją prac nad strategicznymi programami i szczegółowymi pomysłami oraz rozwiązaniami antykryzysowymi w oparciu o fundusze unijne dla spółdzielczości wszystkich 15 branż. W 2008 r. zorganizowałem w Krajowej Radzie Spółdzielczej trzy warsztaty w formie „burzy mózgów”, w węższym gronie, na których opracowano „Zarys koncepcji strategicznych programów dla spółdzielczości”.
Wymieniony zarys strategii dla spółdzielczości wraz z pismem omawiającym zbliżający się kryzys i jego konsekwencje, a popartym załączoną dokumentacja tekstową i dwoma filmami, przesłałem do wszystkich związków spółdzielczych w sierpniu 2008 r., tuż przed dużym załamaniem na rynkach finansowych we wrześniu ubr.
Obecnie w ramach projektu unijnego pt. ”Fundusze unijne jako instrument kreacji antykryzysowych rozwiązań dla spółdzielczości z wykorzystaniem dobrych praktyk” z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, przeprowadzamy nabór na dwudniową konferencję i warsztaty na ten temat w poszerzonym 70 osobowym składzie.
Celem głównym tamtych i obecnych warsztatów jest: Utworzenie sieci partnerskiej poprzez współpracę, integrację i działania innowacyjne między spółdzielniami tej samej branży, spółdzielniami różnych branż spółdzielczych oraz ośrodkami naukowymi, badawczo rozwojowymi, samorządami terytorialnymi i innymi podmiotami.
Uwarunkowania obecnej sytuacji gospodarczej i społecznej oraz kierunki strategicznych i antykryzysowych rozwiązań oraz sfery ich kreacji dla spółdzielczości są w ujęciu tezowym następujące:
-
Od wielu lat kumulują się narastające sprzeczności w stosunkach społecznych, gospodarczych, politycznych, także w układzie psychiczno-osobowościowym ludzi, prowadząc nieuchronnie do skokowego erupcyjnego rozładowania. Po dużym załamaniu na światowych rynkach finansowych we wrześniu ubiegłego roku, narasta kryzys finansowy, a w konsekwencji gospodarczy i społeczny. Uspokajanie społeczeństw, zwłaszcza w Polsce przez media i polityków, stoi w jaskrawej sprzeczności wobec zachodzących procesów i głębokiego braku równowagi i harmonii na wielu obszarach życia, zarówno w Polsce jak i w świecie. Chciałbym być złym prorokiem w swoich przewidywaniach od przeszło 9 lat, że skala obecnego kryzysu będzie znacznie większa niż w okresie Wielkiego Kryzysu lat trzydziestych, kiedy zbankrutowała ogromna liczba małych i średnich firm, także małych banków, a bezrobocie dochodziło nawet do 50 %. Zatem w sytuacji kiedy „Tytanik” Globalnej Ekonomii Komercyjnej, pozbawiony grodzi wodoszczelnych (ochrony rynków krajowych) nabiera wody, musimy budować małe łodzie.
-
Spółdzielnie nie są w stanie w pojedynkę wygrać wojny gospodarczej nazywanej konkurencją z wielkimi transnarodowymi korporacjami. I nie wynika to z mniejszej efektywności spółdzielni. Wielkie korporacyjne monopole są znacznie mniej efektywne niż małe, średnie i duże krajowe przedsiębiorstwa, gdyby rzetelnie stosować szeroko pojęty rachunek ekonomiczny uwzględniający: niepłacenie podatków, niskie koszty kredytów i dotowanie z budżetów wielkich transnarodowych firm, koszty bezrobocia, zasiłków i pomocy społecznej, koszty niszczenia środowiska przyrodniczego, ograniczania zatrudnienia i obniżania płac, koszty leczenia spowodowane stresem i biedą ludzi bez pracy itd.. Bezwzględną rywalizację - w której „duży może więcej” - jako mechanizm ekonomii komercyjnej, zastąpmy jej przeciwieństwem – współpracą i integracją w układzie sieci partnerskiej małych i średnich przedsiębiorstw, także spółdzielczych oraz gospodarstw rolnych i domowych.
-
Podmioty spółdzielcze, akcjonariatu pracowniczego i akcjonariatu obywatelskiego są formami własności wspólnotowej, która dzięki rozproszeniu własności znacznie ogranicza możliwości jej kumulacji w rekach nielicznych, co jest charakterystyczne dla globalnego kapitalizmu. Rozproszenie własności podobnie jak rozproszenie posiadania pieniądza („Pieniądz jest jak nawóz - nie ma z niego pożytku, póki się go nie rozrzuci” – Francis Bacon) są najważniejszymi rozwiązaniami gospodarczymi zapobiegającymi inflacji, cyklom koniunkturalnym, deficytom budżetowym, kryzysom gospodarczym, bezrobociu, biedzie, głodom, rewolucjom i wojnom, chociaż historia gospodarcza rzadko o tym mówi. Wymienione formy własności wspólnotowej likwidują główną sprzeczność interesów dwóch potężnych grup oddziałujących na rynkowe prawa i mechanizmy: pracy najemnej i kapitału właścicielskiego. Pracownicy najemni stając się współwłaścicielami w tych formach przedsiębiorstw, są znacznie mniej roszczeniowi, a bardziej odpowiedzialni za funkcjonowanie swoich przedsiębiorstw. Co zatem jest ważniejsze: praca czy kapitał ? Ani jedno, ani drugie, najważniejsze są zasady i wartości na których opiera się funkcjonowanie zakładów pracy zbiorowej. Spółdzielczość ma zasady i wartości uwspółcześnione ostatnio na Kongresie Spółdzielczym w Manchesterze w 1996 r. Praktyczne zastosowanie tych zasad i wartości w całej spółdzielczości, po skonkretyzowaniu, na szczeblu spółdzielni i innych przedsiębiorstw wspólnotowych jest najważniejszym społecznym rozwiązaniem strategicznym o charakterze antykryzysowym. Jeśli tych rzeczy nie zrobimy to wyobraźmy sobie co pomyślą o nas – żyjących współcześnie nasze wnuki, prawnuki i następne pokolenia ?
-
Program stworzenia Systemu Centrum Informacji Spółdzielczej (SCIS) jako zintegrowanej i w pełni interaktywnej bazy danych o spółdzielniach, ich produktach, usługach, mocach przerobowych i zapleczu, która byłaby „FUNDAMENTEM” do realizacji pozostałych programów i wielu szczegółowych projektów wynikających z tych programów. W sferze biznesowej SCIS daje możliwość stworzenia platformy handlu elektronicznego z połączonym obiegiem pieniądza zwykłego i barterowego. Poza tym jest to praktyczne narzędzie integracji i współpracy wszystkich spółdzielni różnych branż sektora spółdzielczego, eliminacji pośredników i ich obrony jako małych i średnich przedsiębiorstw przed dużymi monopolami.
-
Opracowanie i wdrożenie programu objęcia spółdzielczości systemem pieniądza barterowego administrowanym przez platformy barterowe, jako bardzo skutecznym narzędziem antykryzysowym i integrującym małe i średnie podmioty w duże sieci. System pieniądza barterowego w zależności od skali udziału w ogólnych obrotach pieniężnych (proporcji do konwencjonalnego złotego) istotnie ogranicza zatory płatnicze, dzięki informacyjnym bazom danych zmniejsza koszty marketingu i uniemożliwia tezauryzacje, spekulacje i wyprowadzanie pieniędzy z kraju. Funkcjonuje na takich samych lub bardzo podobnych zasadach jak spółdzielnie i ma charakter lokalny. Z uwagi na to, że 95% obrotu pieniężnego ma charakter lokalny, system pieniądza barterowego wspiera rozwój lokalnej przedsiębiorczości, tworzy nowe miejsca pracy i zabezpiecza przed kryzysem finansowym pieniądza odsetkowego.
-
Generowanie pomysłów i szczegółowych rozwiązań na tworzenie nowoczesnych organizacji o charakterze regionalnym i krajowym np. w formie konsorcjów publiczno-wspólnotowych, klastrów, lokalnych platform barterowych i innych innowacyjnych rozwiązań.
-
Kreacja pomysłów i rozwiązań integracji środowisk lokalnych, rozwoju lokalnej przedsiębiorczości przy współudziale samorządów: spółdzielczego i terytorialnego np. przez programy typu „Lider”.
-
Opracowanie i wdrożenie programu utworzenia 16 Punktów Konsultacyjnych dla spółdzielczości jako bazy organizacyjnej KRS w województwach dla rozwoju sieci: informacji, doradztwa, szkoleń, coachingu i barterowej platformy handlowej dla spółdzielni oraz samorządów lokalnych. Punkty Konsultacyjne powinny mieć charakter ogólno spółdzielczy, ponad branżowy i spełniać role integratora głównie organizacyjnego spółdzielni różnych branż. Możliwe jest tu wykorzystanie bazy lokalowej związków spółdzielczych i spółdzielni.
-
Opracowanie i wdrożenie programu Kompleksowego Interaktywnego Systemu Szkoleń (KISS) w sieci całego kraju dla: zarządów, członków rad nadzorczych, pracowników, członków społeczników i przedstawicieli samorządów terytorialnych – o charakterze celowym, personalnym, technicznym i branżowym, ewoluujący w kierunku nowoczesnych form edukacji powiązanych bezpośrednio z praktyką. Do celów szkoleniowych i stworzenia sieci szkoleniowej, będą wykorzystywane, tam gdzie to możliwe, ośrodki szkoleniowe związków spółdzielczych, natomiast organizację szkoleń należałoby oprzeć na: spółdzielniach oświaty i/lub Punktach Konsultacyjnych w regionie oraz zaproszonych do współpracy uczelniach.
-
Stworzenie i wdrożenie długofalowego programu nowoczesnego systemu nauczania z zakresu gospodarki społecznej, w tym spółdzielczości na poziomie akademickim poprzez m.in. porozumienia z uczelniami i/lub utworzenie spółdzielczej uczelni wyższej. Celem tego programu byłoby opracowanie i wdrożenie nowego modelu edukacji i nauczania holistycznego opierającego się na zasadzie wzajemnych powiązań i całościowego spojrzenia. Wykorzystano by tu nowoczesne techniczne formy kształcenia takie jak: telewizja, platforma e-learningowa na bazie Internetu i powiązana z portalem edukacyjnym, sesji stacjonarnych w placówkach regionalnych.
-
Opracowanie i wdrożenie programu zintegrowanego systemu rozwoju spółdzielni uczniowskich i edukacji spółdzielczej w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach średnich poprzez wykształcenie organizatorów i nauczycieli z każdego województwa, którzy krzewiliby wiedzę o spółdzielczości, zakładali spółdzielnie uczniowskie i organizowali turnieje wiedzy i inne imprezy spółdzielcze w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
-
Generowanie rozwiązań i pomysłów edukacyjno-kulturalnych dla dorosłych, głównie do realizacji dla spółdzielni mieszkaniowych, PSS „Społem” i banków spółdzielczych (które realizują tego typu działalność obecnie) poprzez wykształcenie animatorów kultury i sztuki oraz edukacji dorosłych.
-
Kreowanie pomysłów i rozwiązań, także niekonwencjonalnych, z zakresu innowacji organizacyjnych, przede wszystkim integrujących spółdzielnie różnych branż np. poprzez:
-
budowę nowoczesnej inwestycyjnej infrastruktury finansowej przez zintegrowane sieci banków spółdzielczych i/lub SKOK-i;
-
opracowanie zintegrowanych ciągów technologicznych np. w zakresie żywności „od pola do stołu”;
-
sposoby zakładania spółdzielni w edukacji, służbie zdrowia i innych dziedzinach.
Podsumowując pragnę stwierdzić, że warsztaty mają umożliwić skonkretyzowanie wielu szczegółowych pomysłów i rozwiązań, wykorzystanie ich w różnych programach oraz wskazanie źródeł ich finansowania na szczeblu przedsięwzięć lokalnych, regionalnych i krajowych, także z funduszy unijnych z różnych programów operacyjnych, priorytetów, działań. Przedsięwzięcie ma też bardzo duży walor informacyjno-edukacyjny o charakterze skłaniającym się do całościowego spojrzenia na otaczającą nas rzeczywistość. Tego typu spotkania będziemy starali się kontynuować w przyszłości, ponieważ 3 dotychczas odbyte warsztaty w formie tzw. „burzy mózgów” w pełni potwierdziły ich wysoką użyteczność, także wśród uczestników.
Obok zamieszczone są: program konferencji i warsztatów oraz ankieta naboru uczestników. Konferencja odbędzie się w dniach 9-10 listopada 2009 r. w Ośrodku Szkoleniowym „Puszcza” w Supraślu, ul. Kodeksu Supraskiego 38. Osoby zakwalifikowane z poszczególnych branż spółdzielczych i spoza spółdzielczości zawiadomimy e-mailem lub telefonicznie. Uczestnicy pokrywają tylko koszt dojazdu. Wypełnione ankiety prosimy przesyłać na adres e-mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. . Kontakt telefoniczny: (22) 828 65 15. Mapy dojazdu i środki komunikacji zamieścimy wkrótce.
dr Krzysztof Lachowski
kierownik projektu
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Projekt realizowany w ramach konkursu dotacji ogłoszonego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna
DO POBRANIA :
