Pytanie to stało się kanwą webinarium zorganizowanego przez Europejską Federację Spółdzielni Pracy (CECOP) 14 lipca br. W trakcie spotkania online zaprezentowano doświadczenia Hiszpanii, Włoch, Portugalii i Polski w zakresie wykorzystywania różnych narzędzi do pomiaru tzw. „wpływu społecznego” (social impact).
Debaty na ten temat w Polsce i Europie toczą się już od kilkunastu lat. We Włoszech doprowadziły m.in. do tego, że od bieżącego roku Bilancio Sociale (Bilans społeczny) jest obowiązkowy dla spółdzielni socjalnych oraz innych podmiotów posiadających status przedsiębiorstwa społecznego. Wprowadzenie takiego obowiązku nastąpiło w wyniku uchwalenia ustawy o przedsiębiorstwie społecznym właśnie. Organizacja zrzeszająca spółdzielnie we Włoszech, Confcooperative Federsolidarietà, oferuje w tym zakresie wsparcie dla swoich członków, którzy mogą korzystać ze specjalnej platformy internetowej do wykonania takiego bilansu. Prace nad platformą trwały od wielu lat, ponieważ już wcześniej wiele spółdzielni dobrowolnie przygotowywało takie sprawozdania, a nawet w niektórych regionach Włoch było to obowiązkiem nałożonym przez władze lokalne. Wprowadzenie takiego obowiązku w skali kraju spowodowało ogromny wzrost zainteresowania takim narzędziem.
Polski przykład prezentowała Pani Joanna Brzozowska-Wabik, Członkini Zarządu ZLSP. W pierwszej części prezentacji przedstawiła regulacje i zasady przeprowadzania w Polsce lustracji, która oprócz aspektów ekonomicznych bada również działania społeczne i kulturalne spółdzielni. Według uczestników seminarium mogłoby to się stać świetną podstawą do gromadzenia danych na temat społecznych aspektów działania spółdzielni. W trakcie lustracji gromadzonych jest bardzo dużo informacji, które nie są nigdzie zbiorczo przechowywane ani porównywane, podczas gdy mogłyby się stać bardzo wartościowym materiałem, aby pokazać, w jaki sposób przedsiębiorstwa spółdzielcze tworzą społeczną wartość dodaną. W drugiej części swojej prezentacji, Pani Joanna Brzozowska-Wabik, opowiedziała o polskich doświadczeniach stworzenia narzędzia do pomiaru wpływu społecznego, w tym m.in. o narzędziu ESometr stworzonym przez zespół Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Kolejny przykład oddziaływania pomiaru społecznego, zaprezentowali Hiszpanie. Pan Pedro Blazquez z COCETA oraz Ruben Surinach Padilla z REAS (organizacji społecznej zajmującej się m.in. prowadzeniem audytu w spółdzielniach). Pan Pedro Blazquez (COCETA) podkreślił, że jego organizacja tak jak każda inna organizacja spółdzielcza w Hiszpanii stosuje narzędzia do pomiaru oddziaływania społecznego. W ich mniemaniu bez tego pomiaru, zatraca się główny cel i zastosowanie tego typu organizacji, które chcąc się rozwijać, poszerzać wiedzę na temat innowacji itp. muszą dysponować określonymi bieżącymi danymi. Pan Ruben Surinach Padilla z REAS opowiedział z kolei więcej o stosowanych przez REAS metodach pomiarowych. Zaczął od tego, że w przeciwieństwie do np. Włoch czy Polski audyt jest w Hiszpanii nieobowiązkowy. Tym bardziej trudno jest zachęcić spółdzielnie do współpracy w tym zakresie. W związku z tym ich organizacja ma opracowane moduły, wspólne wskaźniki w formie platformy dedykowanej zbieraniu danych. Aby zachęcić spółdzielnie do dzielenia się swoimi informacjami, prowadzą kampanie promocyjne oraz publikują każdego roku zbiorczy raport. Sukces tej platformy zawdzięczają współpracy REAS z regionami oraz docelowymi użytkownikami platformy.
Na koniec zaprezentował się Pan Eduardo Pedroso z CASES z Portugali. CASES to organizacja gromadząca dane statystyczne o przedsiębiorstwach społecznych tj. spółdzielniach, NGOsach, towarzystwach wzajemnościowych, itp. Za główny cel, CASES stawia sobie przede wszystkim promowanie Ekonomii Społecznej, zwiększanie współpracy władz państwowych i spółdzielni, modernizację i innowacje w ramach ES itp. CASES osiąga ten cel za pośrednictwem tzw. portalu akredytacyjnego (dostępnego dla wszystkich spółdzielni), gdzie zbierane są obowiązkowe
i dobrowolne dane, które mają za zadanie wspierać i popularyzować badania nad podmiotami ES.
Wszystkie wymienione przykłady zostały opisane w podręczniku „Pomiar Społecznego Oddziaływania Spółdzielni Przemysłowych i Usługowych w Europie”, który lada moment zostanie opublikowany również w języku polskim.
