SPÓŁDZIELNIA to dobrowolne zrzeszenie osób, które podjęły decyzję, aby wspólnie prowadzić przedsiębiorstwo. W przypadku spółdzielni pracy mamy dodatkowo do czynienia z osobistą pracą członków. Oznacza to, że spółdzielnia ma prawo, ale też obowiązek członków zatrudniać, a członkowie mają prawo ale i obowiązek w tej spółdzielni pracować.
Tradycje spółdzielcze w Polsce sięgają początków XIX wieku. Wtedy to właśnie, w roku 1816, ks. Stanisław Staszic założył pierwszą organizację opartą na zasadach spółdzielczych, a Hrubieszowskie Towarzystwo Ratowania się w Nieszczęściach.
Pierwsza natomiast spółdzielnia pracy powstała w 1976 roku w Krakowie a nosiła nazwę Drukarnia Związkowa.
Aktualnie w Polsce istnieje 16 wyodrębnionych branż spółdzielczych, a należą do nich oprócz wspomnianych spółdzielni pracy, m.in. spółdzielnie inwalidów i niewidomych, spółdzielnie rękodzieła ludowego „Cepelia”, spółdzielnie spożywców SPOŁEM, spółdzielnie „Samopomoc Chłopska”, spółdzielnie mieszkaniowe, wiele typów spółdzielni rolniczych, banki spółdzielcze, Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe, etc. Do najmłodszej branży spółdzielczej, jeśli chodzi o wiek członków należą oczywiście spółdzielnie uczniowskie, które działają w szkołach. Najmłodszą z kolei branżą spółdzielczą ze względu na wiek powstawania podmiotów, są spółdzielnie socjalne wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 2004 roku. Mamy również kiełkującą w Polsce, a świetnie rozwijającą się w Europie Zachodniej, branżę spółdzielni energetycznych, która z kolei została uznana przez prawo we wrześniu 2019 roku.
Według statystyk Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce aktywnie prowadzi działalność ok. 500 spółdzielni pracy.
